Ziek zijn
Gemiste kansen
Als ziek zijn langer blijkt te duren en duidelijk wordt dat terugkeer naar het eigen beroep er niet meer in zit, valt je wereld in duigen. Ook het contact met collega’s en de werkgever verdwijnt vaak, terwijl daarin vaak juist kansen zitten op ander werk.
Telkens weer hoor ik tijdens het lotgenotencontact van Andere Toekomst verhalen van mensen die vanwege een arbeidsbeperking thuis zitten en geen contact meer hebben met hun werkgever. Het bedrijf waar ze misschien tientallen jaren met hart en ziel voor hebben gewerkt, dat de spil was in hun bestaan. Geen contact meer met collega’s, met wie ze jaren lief en leed hebben gedeeld. Collega’s met wie ze ‘opgroeiden’ van jongvolwassene naar verkering, samenwonen, huisje kopen en kinderen krijgen.
Rouwproces
Je identiteit als werknemer bestaat dan niet meer. In plaats van: ‘Goedendag, ik ben Jan Janssen, monteur bij installatiebedrijf Het Plummerke’, wordt het: ‘Goedendag, ik ben Jan Janssen en ik werk niet, omdat ik een arbeidsbeperking heb.’ Van een gewaardeerde collega en werknemer ben je iemand geworden zonder doel of zinvolle dagbesteding. Tegen de tijd dat duidelijk is dat iemand niet meer kan terugkeren in zijn of haar beroep, lopen de contacten tussen werkgever en werknemer vaak al heel stroef en is er veel kapot. De werknemer zit in een rouwproces, omdat hij of zij alles is kwijtgeraakt. Leidinggevenden weten vaak niet wat er precies aan de hand is omdat ze niet mogen vragen hoe het gaat en welke beperkingen de medewerker heeft. Ook collega’s weten vaak alleen dat terugkeer naar het eigen werk niet meer mogelijk is.
Even bijpraten
Eigenlijk zijn het voor beide partijen gemiste kansen. De vraag is hoe je de contacten wel in stand kunt houden. Misschien door de zieke collega uit te nodigen voor de vrijmibo? Dat is een manier om even bij te praten zonder de druk van: ‘Wanneer begin je weer?’. Tijdens zo’n ongedwongen samenzijn kunnen nieuwe mogelijkheden ontstaan. Misschien kan het bedrijf de medewerker ergens mee helpen, of is er een klus die de zieke medewerker kan doen om toch meer bij het bedrijf betrokken te blijven. De werknemer kan ook zelf proberen contact te houden, bijvoorbeeld door tijdens de lunch zijn gezicht te laten zien. Vraag bij de koffie of er kleine taken zijn die je kunt oppakken of wie weet is er een cursus die je kansen op ander werk vergroot. Door in contact te blijven zorg je er samen voor dat het gat waar iemand in valt niet zo diep wordt.
De buitenwereld heeft nog weleens het idee dat mensen in de ziektewet of de WIA het lekker makkelijk vinden dat ze niet hoeven te werken. Mij valt op bij de bijeenkomsten dat het overgrote deel van de bezoekers heel graag weer betaald werk zou willen doen. Daarvoor moeten werkgever en werknemer het gesprek aangaan, allereerst met elkaar.
